เมื่อบีเซลล์และทีเซลล์ถูกกระตุ้นและเริ่มทำซ้ำ ลูกหลานของพวกมันบางส่วนจะกลายเป็นเซลล์ความจำที่มีอายุยืนยาว ตลอดอายุขัยของสัตว์ เซลล์หน่วยความจำเหล่านี้จะจดจำเชื้อโรคเฉพาะแต่ละชนิดที่พบ และสามารถตอบสนองที่รุนแรงได้หากตรวจพบเชื้อโรคอีกครั้ง นี่คือ "การปรับตัว" เพราะมันเกิดขึ้นในช่วงชีวิตของแต่ละบุคคลเป็นการปรับตัวต่อการติดเชื้อของเชื้อโรคนั้นและเตรียมระบบภูมิคุ้มกันให้พร้อมสำหรับความท้าทายในอนาคต ความจำทางภูมิคุ้มกันสามารถอยู่ในรูปของความจำระยะสั้นแบบพาสซีฟหรือความจำระยะยาวแบบแอคทีฟ ระบบภูมิคุ้มกัน มีส่วนเกี่ยวข้องกับการควบคุมทางสรีรวิทยาในร่างกายหลายด้าน ระบบภูมิคุ้มกันมีปฏิสัมพันธ์อย่างใกล้ชิดกับระบบอื่นๆ เช่น ระบบต่อมไร้ท่อ และระบบประสาท ระบบภูมิคุ้มกันยังมีบทบาทสำคัญในการสร้างตัวอ่อน (การ พัฒนาของตัวอ่อน) เช่นเดียวกับในการซ่อมแซมและการสร้างเนื้อเยื่อ ใหม่ ฮอร์โมนสามารถทำหน้าที่เป็นเครื่องกระตุ้นภูมิคุ้มกันปรับเปลี่ยนความไวของระบบภูมิคุ้มกัน ตัวอย่างเช่นฮอร์โมนเพศหญิงเป็นที่รู้จักกัน ว่า กระตุ้นภูมิคุ้มกันทั้งแบบปรับตัวและการตอบสนองทางภูมิคุ้มกันโดยกำเนิด โรคภูมิคุ้มกันทำลาย ตัวเองบางอย่าง เช่น โรคลูปัสอีริทีมาโตซัสมักจะโจมตีผู้หญิงเป็นพิเศษ และการโจมตีของโรคมักจะเกิดขึ้นพร้อมกับวัยแรกรุ่น ในทางตรงกันข้ามฮอร์โมนเพศชายเช่นเทสโทสเตอโรนดูเหมือนจะกดภูมิคุ้มกัน ฮอร์โมนอื่น ๆ ดูเหมือนจะควบคุมระบบภูมิคุ้มกันเช่นกัน โดยเฉพาะอย่างยิ่งโปรแลคตินโกรทฮอร์โมนและวิตามินดี